1 sierpnia 1944 roku jest jednym z najważniejszych dni z historii Polski. Tego dnia o godzinie 17:00 tzw. godzinie „W” wybuchło Powstanie Warszawskie. Miało ono na celu wyzwolenie stolicy Polski spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem do niej Armii Czerwonej oraz ujawnienie nowej legalnej władzy niepodległej Rzeczypospolitej. Walka trwała do 3 października tj. 63 dni. W jej wyniku zginęło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców.
Powstanie Warszawskie choć zakończone porażką militarną, to stanowiło zwrot akcji pod względem politycznym. Polacy pomimo niebezpieczeństwa i zagrożenia życia wstępowali do szeregów powstańczych by walczyć o swój wymarzony, niepodległy kraj.

Według danych udostępnionych przez Instytut Pamięci Narodowej dzienny stan powstańczych wojsk wynosił od 25 tys. do 28 tys. osób. Gromadzone materiału do „Wielkiej ilustrowanej encyklopedii powstania warszawskiego” zebrano informacje o 48 183 żołnierzach powstania. Nie wszyscy walczyli jednak równocześnie. Oprócz mężczyzn w powstaniu uczestniczyły także kobiety, które stanowiły 14 proc. żołnierzy. Najmłodszy uczestnik walk, Jerzy Szulc ps. Tygrys, miał 10 lat (udział dzieci i młodzieży w powstaniu upamiętnia odsłonięty w 1983 r. pomnik Małego Powstańca).

W dniu wybuchu powstania żołnierze dysponowali tylko 2500 pistoletami, 1475 karabinami, 420 pistoletami maszynowymi, 94 ręcznymi karabinami maszynowymi, 20 ciężkimi karabinami maszynowymi. Produkowano również własną broń: miotacze ognia, butelki zapalające, pistolety „błyskawice”, granaty („sidolówki” i „filipinki”). Możliwe było uzbrojenie zaledwie kilku tysięcy.
„Powstanie było przede wszystkim zrywem ludzi młodych. Większość żołnierzy wkroczyła w dorosłość podczas okupacji. Walczyli również małoletni. Młodsi członkowie Szarych Szeregów służyli w Harcerskiej Poczcie Polowej oraz podobnie jak kilkunastoletnie dziewczęta byli łącznikami i sanitariuszami, starsi walczyli z bronią w ręku na pierwszej linii frontu. Tylko 40 proc. powstańców przeszło pełne wyszkolenie bojowe, większość z racji młodego wieku (65 proc. powstańców miało poniżej 25 lat) nie zdążyła odbyć szkolenia wojskowego przed wybuchem wojny. Ci, którzy je ukończyli, nie zawsze mogli wykorzystać nabyte umiejętności, ponieważ walka w mieście stawiała inne wymagania niż manewry na poligonach lub kampania 1939 r. Poziom wyszkolenia wojskowego był zatem zróżnicowany.” – dowiadujemy się z broszury IPN „Powstańcy warszawscy”.
Upamiętniając ten dzień oraz bohaterów Powstania o godzinie ”W” w całej Polsce zawyją syreny. Hołd poległym oddany będzie także na cmentarzach, pod tablicami upamiętniającymi czy pomnikami.

Z okazji 75 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego powstał wzruszający spot „Łączą nas wartości” przygotowany przez Muzeum Powstania Warszawskiego wraz z producentem filmowym Oto Film.

Zapoznaj się z programem obchodów święta:
– w Warszawie,
– w Lublinie.

Źródła:
1. https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/41192,Powstanie-Warszawskie-boj-o-wolna-Polske.html
2. https://www.1944.pl/