• polski
    • ukraiński

Andrzejki to święto, które zna każdy. Andrzejki obchodzimy co roku w nocy z 29.11 na 30.11, czyli w wigilię dnia świętego Andrzeja. Co to za święto?

Andrzejki to święto znane od wieków i w Polsce mające długą tradycję. Dawniej w andrzejkowy wieczór panny, które chciały jak najszybciej wyjść za mąż wróżyły. Wróżby dotyczyły oczywiście przyszłego męża, tego jak będzie wyglądał i jak się będzie nazywać.

Zwyczaj wróżenia pozostał i dziś, co więcej dawne wróżby odeszły w niepamięć, a na ich miejsce pojawiły się nowe. Jedną z najpopularniejszych wróżb jest „Lanie wosku przez klucz”. Roztopiony wosk przelewają przez dziurkę od klucza do miski z wodą. Po zetknięciu z zimną cieczą wosk zastyga, tworząc twardą bryłkę o nierównomiernych kształtach. Cień wosku rzucany na ścianę podpowie nam co czeka nas w przyszłości. Najlepiej rozpoznać jego kształt jako atrybut przyszłego wybranka lub wybranki serca.

Dzień ten jest zarazem początkiem starego i końcem nowego roku liturgicznego. Andrzejki, potocznie nazywane też ostatkami, stanowią ostatnią okazję do hucznych zabaw. Po ostatniej szalonej nocy bowiem nadchodzi adwent, w którym kościół zakazuje urządzania hucznych zabaw.

Skąd wywodzą się andrzejki? Historycy po dziś dzień nie ustalili dokładnie rodowodu andrzejek. Przypuszcza się, że andrzejkowe wróżby narodziły się w starożytnej Grecji. Na greckie korzenie andrzejek może wskazywać etymologia imienia patrona wróżb, bowiem po grecku Andrzej to Andress (andros – mężczyzna, aner – mąż).

Kim był św. Andrzej? Noc z 29 na 30 listopada to wigilia dnia św. Andrzeja, od którego zresztą wzięła się nazwa tego wieczoru. Według dawnych wierzeń nocy tej zawsze towarzyszyła tajemnicza aura, a wróżby, szczególnie te dotyczące miłości miały moc. Jak głosi Ewangelia, św. Andrzej był pierwszym z 12 powołanych apostołów. Jako pierwszy też głosił Ewangelię w Bizancjum. Za swoje nauki został skazany na śmierć męczeńską.

Obecnie Andrzejki nie są traktowane z taką powagą, jak w przeszłości. Zabawy andrzejkowe jednoczą osoby obojga płci, a same wróżby dotyczą różnych dziedzin życia, nie tylko zamążpójścia. Młodzież w tym dniu świętuje Andrzejki na różnych imprezach zorganizowanych przez różne kluby i restauracje miasta.