Istnieje możliwość nabycia nieruchomości przez cudzoziemca na terytorium RP bez konieczności posiadania zezwolenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Taką możliwość reguluje ustawa z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Na gruncie przepisu tej ustawy wyróżniamy 2 okoliczności, które to warunkują.   Pierwszą z nich jest charakter nieruchomości, drugą sytuacja prawna nabywcy.

Przede wszystkim zwolnieni od takiego obowiązku uzyskania zezwolenia są cudzoziemcy, będący obywatelami lub przedsiębiorcami państw – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym albo Konfederacji Szwajcarskiej. W przypadku reszty cudzoziemców takiego zezwolenia nie potrzeba, gdy nabywca:

• zamieszkuje Rzeczpospolitą Polską co najmniej 5 lat od udzielenia mu zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej
• jest małżonkiem obywatela polskiego i zamieszkuje w Rzeczypospolitej co najmniej 2 lata od udzielenia mu zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, a nabyte nieruchomości będą wspólność ustawową małżonków (czyli wspólny majątek)
• w dniu nabycia (w drodze umowy) jest uprawniony do dziedziczenia ustawowego (w pierwszej kolejności małżonek i jego dzieci) po zbywcy nieruchomości, a sam zbywca jest jej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem co najmniej 5 lat
• jest osobą prawną lub spółką handlową kontrolowaną przez cudzoziemców, nieposiadającą osobowości prawnej, mającą siedzibę w Polsce i nabywa nieruchomość niezabudowaną, których łączna powierzchnia w całym kraju nie przekracza 0,4 ha na cele statutowe
• będący bankiem i jednocześnie wierzycielem hipotecznym nabywa nieruchomość, w trybie przejęcia nieruchomości na własność w wyniku bezskutecznej licytacji w postępowaniu egzekucyjnym
• będący bankiem z siedzibą na terytorium Polski kontrolowany przez cudzoziemców, nabywa akcję lub udziały w spółce na terytorium Polski w związku z dochodzeniem przez ten bank roszczeń wynikających z dokonanych czynności bankowych

Wśród nieruchomości wyróżniamy te, które nie potrzebują takiego zezwolenia. Są to między innymi:

• samodzielne lokale mieszkalne, czyli nieruchomości, które składają się z pokoi oraz pomieszczeń pomocniczych. Pomieszczenia pomocnicze to między innymi kuchnia, czy też łazienka. Warunkiem jest aby takie nieruchomości zapewniały odpowiednie warunki mieszkaniowe
• lokale przeznaczone na garaż (lub udziały w takich lokalach), w przypadku gdy nabywca lub właściciel nieruchomości chce w postaci dostępu do garażu zapewnić sobie odpowiednie warunki mieszkaniowe

Należy jednak pamiętać, że w przypadku gdy grunty rolne przekraczają powierzchnię 1 ha oraz nieruchomość położona jest w strefie nadgranicznej, czyli w obszarze gmin przyległych do granicy państwa, zezwolenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji jest obowiązkowe, nawet po spełnieniu wyżej wymienionych warunków.